(“Ustad” dərgisi, 4-cü say)
Təxminən iki il əvvəl dəyərli dostlarımdan olan Ali Devrim ailəsi mənə Ahmet Haldun Terzioğlu haqqında danışdılar. Milli düşüncəmə bələd olan dostlarım Ahmet bəylə məni “feysbuk”da tanış etdilər. Bir neçə dəfə yazışdıq, kitablarını əldə etdim. Əsərləri ilə tanış olduqca gördüm ki, bir türk tarixçisi kimi ədəbiyyat yaratmağı qarşısına məqsəd qoyan bu sənətkar tarixi romanlaşdıraraq gəncləri oyandırmağa, milli kimlikləri ilə tanış etməyə çox böyük əmək sərf edir.
Məhz bu səbəbdən daha yaxından tanış olmaq, incə ruhundan süzülüb gələn əsərləri Azərbaycandakı oxuculara da təqdim etmək üçün əlaqələrimizi inkişaf etdirdim.
İlk oxuduğum əsəri “Həsən Sabbah” romanı oldu. Romanın axıcı dili, türkcənin itirdiyi sözlərə yenidən can verməsi, Səlcuqlu tarixinə, Nizamül- Mülkün fəaliyyətinə fərqli yanaşmasını gördükdə yazarın özünəməxsusluğu məni heyran etdi.
Azərbaycan oxucuları üçün də doğma olan “Tomris xan” əsərinin dilimizə uyğunlaşdırılıb nəşr edilməsini isə özümüzə vəzifə borcu bildik. Və 2016-cı ilin aprel ayında romanın müəllifini Azərbaycana dəvət etdik. “Oxu günü-2” layihəsi çərçivəsində ölkəmizə gələn Ahmet bəylə dostluğumuz dərinləşdi. Onun türk ruhuna sədaqəti, birmənalı sevgisi “İçəri şəhər”i gəzdikcə tariximizə olan diqqətindən bir daha aydın oldu. “İçəri şəhər”də “Qız qalası”nda olduğumuz zaman bəzən bələdçini dayandırıb, “Qız qalası” ilə bağlı öz şərhlərini verməsi, qalanın tarixinə öz baxışını sərgiləməsi Ahmet bəyin sıradan bir yazıçı olmadığını mənim üçün bir daha sübut etdi.
Türkiyə ədəbiyyatşünasları bu yazar haqqında danışarkən deyirlər ki, fərqli süjet qurur, detektivçilik edib oxucu ilə oynamır, o sadəcə “Tarixi roman yazmağı deyil, tarixi romanlaşdırmağı” qarşısına məqsəd qoyub. Əsərlərinə diqqət etdikcə bu fikrin təsadüf olmadığını görürük.
Söhbətlərimiz həmişə tarixdən, tarixə yanaşılarkən yol verilən yanlışlardan olurdu. Ona görə də ustad yazarla “Ustad” dərgisi üçün söhbət etmək üçün razılaşdıq. Gecə saat 03:00-a qədər dərdləşdik, söhbətləşdik. Etiraf edim ki, birinci dəfə idi hansısa Türkiyəli dostumla söhbət edərkən, özümü Türkiyə türkcəsində danışmağa borclu hiss etmirdim. Çox rahatca anladığını gözləri ilə təsdiqləyirdi. Elə bunun üçün də onunla söhbətimizdə mən Azərbaycan türkcəsi, Ahmet bəy isə Türkiyə türkcəsi ilə danışdı. Ortaq türkcəyə gedən bir yol kimi qəbul edərək dərgimizdə də bunu olduğu kimi sizə təqdim edirik. Lakin yazının türkcənin qrammatik qaydaları ilə deyil, Azərbaycan dilinin qrammatik qaydaları ilə yayımlanmasını daha məqbul hesab etdik.
Müəllifin avtobioqrafiyası haqqında bir neçə söz deməyi də lazım bilirik:
1960-cı ildə Trabzonun Takazlı kəndində anadan olub. Bir çox idman növləri ilə məşğul olub. Bir müddət Universitetin boks və taykvando komandalarının üzvü olub. Uzun illər dövlət idarələrində çalışan Ahmet Haldun Tərzioğlu 2006-cı ildə öz istəyi ilə təqaüdə çıxıb və özünü sadəcə yazmağa həsr edib.Əsas diqqətini türk tarixi və mifologiyası üzərində cəmləşdirən yazıçının kitabları 2004-cü ildən etibarən nəşr olunmağa başlayıb. Siyasi romanlarında isə yaşadığı dövrü təsvir etməyi üstün tutan yazıçı bu mövzuda da obyektiv olmağa çalışır. Olanlara birtərəfli deyil, yuxarıdan baxma səbəbi, yaşananların daha yaxşı başa düşülməsini təmin etmək üçündür. Əlbəttə, öz siyasi düşüncəsi vardır və inandıqlarını qorumaqdan geri çəkilmir. Zamana, yerə, insanlara və iqtidara görə dəyişməyi, hansısa komandanın azarkeşi olmaq kimi partiya tərəfdarı olmağı da rədd edir. Mühakimə etmək, müxalif çıxmaq və həmişə inandığı həqiqətləri müdafiə etmək yazarın hədəfidir.
2007-ci ildə Mustafa Necati Sepetçioğlu tarixi roman yarışmasında, “Alp Ər Tonqa” adlı tarixi romanı ilə “Birincilik mükafatı” qazanan yazarın ayrıca teatr, hekayə və məqalə yarışlarından çox sayda mükafatları var. Bu günə qədər qırx bir əsəri kitab kimi çap olunmuşdur.
